Refrakter söküm

Refrakter söküm işlemleri, en az refrakter montaj işlemleri kadar titizlikle gerçekleştirilmesi gereken bir durumdur. Refrakter söküm, en basit tabiriyle kullanım ömrünü tamamlamış refrakter ünitenin yıkılmasıdır. Ancak bu yıkım, rastgele ve tedbirsizce gerçekleştirilmemelidir. Refrakter söküm işlemlerinin önem taşımasının nedenlerini şöyle belirtmek mümkündür:

-          Refrakter ünite kullanım ömrünü tamamlamış olsa dahi, içinde halen yeniden kullanılabilecek parçalar bulunmaktadır. Bu parçalara bir zarar gelmemesi gerekir.

-          Refrakter ünitedeki diğer refrakter malzemeler geri dönüşüm işlemine tabi tutulacaktır. Bu da mümkün olduğu kadar az zarar görmelerini gerektirir. Refrakter geri dönüşüm, hem çevreyi koruyan ve hem de üretim maliyetlerini azaltan bir işlemdir.

-          Özensizce yapılan refrakter söküm işlemleri, sağlığa ve çevreye zararlı pek çok materyalin açığa çıkmasına neden olacaktır. Bunlara örnek olarak kromiyum ve kristal silika gösterilebilir. Kullanım halindeyken bir zararı olmayan bu malzemeler, refrakter söküm sırasında toza dönüştüğünde çeşitli hastalıklara sebebiyet verebilmektedir.

Bu nedenle, refrakter söküm işlemini gerçekleştirecek personelin eğitimli, profesyonel ve gerekli güvenlik tedbirlerini almış olması gerekmektedir. Refrakter söküm işlemleri denetlenmeli ve süpervize edilmelidir. Koruyucu giysi, gözlük ve diğer ekipmanlar muhakkak kullanılmalıdır. Yeniden değerlendirilmesi mümkün olmayan malzemeler ise, usulüne uygun bir şekilde imha edilmelidir. Tercih edilen refrakter söküm metodu da bu bakımdan önem taşımaktadır. Refrakter demontajı için iki temel yöntem kullanıldığını söylemek mümkündür:

Su jeti ile refrakter söküm : Su jeti, yüksek basınçlı su ile çalışan bir alettir ve çeliği dahi kesebilecek bir güce sahiptir. Milimetrik müdahalelere izin verecek kadar da hassas çalışabilmektedir. Diğer yöntemlere göre daha hızlı, daha güvenli olduğunu ve daha fazla sayıda malzemenin kurtarılmasını sağladığını söylemek mümkündür. Nitekim su jeti yöntemi ile refrakter söküm daha kısa sürede tamamlanacak ve üretime kaldığı yerden devam etmek mümkün olacaktır.

Pnömatik kırıcılar ile refrakter söküm : Su jeti yöntemine kıyasla daha basit bir metottur. Hava basıncı ile çalışan kırıcılar yardımıyla refrakter ünite parçalanmaktadır. Daha ucuz bir yöntem olsa da, küçük ölçekli çalışmak oldukça zor olduğundan daha az sayıda refrakter malzeme kurtarılabilmektedir.