Refrakter malzemeleri

Refrakter malzemeleri; kimyasal yapıları, üretim yöntemleri ve fiziksel formlarına göre değişik kategorilere ayrılır. Bunları şu şekilde belirlemek mümkündür:

Kimyasal Yapılarına Göre Refrakter Malzemeleri

Bu ayrım, refrakter malzemelerin kimyasal etkileşimlerine göre (örneğin bir aside verdikleri tepkiye göre) yapılır. Üç temel ayrım mevcuttur.

Asidik refrakterler : Alkali materyallere karşı direnç gösteren refrakter malzemeleri, bu şekilde anılır. Silika ve zirkonyum, bu tip malzemelere verilebilecek örneklerdendir.

Nötr refrakterler : Kimyasal olarak stabil refrakter malzemeler arasındadır. Hem asidik, hem de bazik materyaller için kullanılabilir. Karbon grafit, kromit ve alüminyum verilebilecek örnekler arasındadır.

Bazik refrakterler : Yüksek sıcaklıklara ve aşındırıcı gazlara dayanabilen refrakter malzemelerdir. Magnezyum, dolomit ve kromit verilebilecek örneklerdendir. İnşa edilecek fırının kullanım amacı, hangi refrakter malzemenin kullanılacağını da belirleyecektir.

Üretim Metoduna Göre Refrakter Malzemeleri

Bu ayrım, refrakter malzemelerin üretim metotlarına göredir ve en temel haliyle kuru pres – el baskısı olmak üzere iki çeşittir. Ergitme, püskürtme ve kalıp baskısı olmak üzere değişik üretim yöntemleri de mevcuttur.

Fiziksel Şekle Göre Refrakter Malzemeleri

Fiziki şekilleri de refrakter malzemeler için önemli bir ayrımı oluşturur. Bu bakımdan, iki fiziksel şekil olduğunu söylemek mümkündür:

Şekilli refrakterler : Bunlar, son kullanıcıya belirli bir şekil verilmiş halde ulaştırılan refrakter malzemelerdir. Bu şekil geometrik bir formda olup, kullanılacağı alana göre belirlenir. En basit örnek olarak, ateş tuğlalarının dikdörtgen şekli gösterilebilir. Standart boyutlardaki şekilli refrakterler, daima fabrikasyon yöntemlerle üretilir. Projeye göre özel bir şekil gerekiyorsa da, elde üretim yapılır.

Monolitik refrakterler : Şekilsiz refrakter olarak da bilinir. İsminden de anlaşılabileceği gibi, önceden ve üretim safhasında belirlenmiş belirli bir şekli yoktur. Bunlar, uygulama safhasında şekillendirilir. Refrakter harçları, bunlara verilebilecek güzel bir örnektir.

Bunların hangisinin tercih edileceği, tamamen projeye ve kullanım alanına göre belirlenen bir husustur. Örneğin çelik sektöründe, genellikle bazik refrakterler tercih edilecektir. Yine, malzemenin şekilli mi yoksa monolitik mi olacağı da, yine projeye bağlı bir durumdur. Profesyonel bir refrakter firması, önce müşterinin ihtiyaçlarını belirleyecek uygulamayı ise bundan sonra gerçekleştirecektir.